O Método Sísmico: Estudo do Interior da Terra

O método sísmico baséase no estudo dos terremotos e no comportamento das ondas sísmicas que viaxan a través do interior da Terra. Trátase dun método indirecto, xa que o ser humano non pode acceder directamente a capas tan profundas. A velocidade das ondas varía segundo o material polo que viaxan: canto máis denso sexa dito material, máis rápido se desprazan.

Ondas Sísmicas P e S

As Ondas P (Primarias)

• Son as primeiras en detectarse, debido a que son as que máis rápido se desprazan.
• Posúen a habilidade de viaxar tanto por materiais sólidos coma líquidos.
• Proporcionan información da rixidez dos materiais, xa que canto máis rápido vaian, quere dicir que o material é máis ríxido.
• Viaxan máis rápido en materiais sólidos que nos líquidos.

As Ondas S (Secundarias)

• Estas ondas, a diferenza das P, viaxan máis devagar.
• Só poden avanzar en materiais sólidos.
• Grazas a que sabemos que non se poden desprazar en materiais líquidos e vemos que cando chegan ao núcleo externo rebotan, podemos deducir que o núcleo externo está en estado líquido.

Modelos Estruturais da Terra

Modelo Xeoquímico (Composición Química)

O modelo xeoquímico divide a Terra en función da composición química das diferentes capas, que son tres: codia, manto e núcleo.

A Codia

A codia divídese en dúas: continental e oceánica:

• Codia Continental: Composta principalmente por granito, unha rocha plutónica que se forma ao arrefriar o magma debaixo da superficie terrestre.
• Codia Oceánica: Composta principalmente por basalto, unha rocha volcánica negra e densa que se forma polo arrefriamento rápido do magma ao chegar á superficie.

O Manto

O manto esténdese desde os 70 km ata os 2900 km de profundidade. Está formado por unha rocha plutónica chamada peridotita. A partir dos 670 km de profundidade, a presión aumenta debido ao peso das rochas, o que fai que a peridotita se volva máis compacta e densa.

O Núcleo

Esta é a capa máis interna da Terra, esténdese desde os 2900 ata preto dos 6400 km de profundidade. Está formado principalmente por ferro e níquel, que son metais pesados. Hai dous tipos de núcleo:

• Núcleo Externo: Está en estado líquido e ocupa a rexión externa do núcleo.
• Núcleo Interno: A pesar das elevadas temperaturas, permanece en estado sólido debido á extrema presión.

Modelo Xeofísico (Comportamento Físico)

O modelo xeofísico está baseado no comportamento físico dos materiais que forman a Terra, é dicir, se están en estado sólido ou líquido. Divídese en: litosfera, manto (superior e inferior) e núcleo (externo e interno).

A Litosfera

É unha capa sólida e ríxida, pero posúe un comportamento fráxil. Está formada pola codia e divídese en dous tipos:

• Litosfera Continental: Formada pola codia granítica, posúe un espesor medio duns 100 km, pero pode chegar a 300 km en zonas de grandes cordilleiras.
• Litosfera Oceánica: Formada pola codia basáltica, ten un grosor que varía entre os 30 e os 50 km.

O Manto

Divídese en dous: superior e inferior:

• Manto Superior: Esténdese desde a base da litosfera ata os 670 km de profundidade, onde se atopa a descontinuidade de Repetti. Este manto é máis ríxido e denso que a litosfera, e as ondas sísmicas P e S aumentan a súa velocidade a medida que o atravesan. Nalgúns puntos desta capa, a velocidade das ondas diminúe, o que suxire que, aínda que é sólida, non é tan ríxida como outras capas.
• Manto Inferior: Localízase entre a descontinuidade de Repetti e a descontinuidade de Gutenberg. Neste nivel, as rochas son aínda máis densas debido á presión e profundidade crecente.

A Capa Dʺ

A capa Dʺ atópase entre o manto inferior e o núcleo externo. É unha zona de transición con cambios nas propiedades dos materiais, afectando as correntes convectivas e contribuíndo á formación de plumas mantélicas, que poden provocar actividade volcánica.

O Núcleo

Divídese en dous:

• Núcleo Externo: Esténdese desde a descontinuidade de Gutenberg ata a descontinuidade de Lehmann. Composto nun 80% de ferro en estado líquido. Este estado líquido foi deducido ao observar que as ondas sísmicas S non poden atravesar esta capa.
• Núcleo Interno: A parte máis interna da Terra. Malia ter unha temperatura superior á do núcleo externo, a elevada presión fai que o núcleo interno estea en estado sólido. As ondas sísmicas P aumentan a súa velocidade ao atravesar o núcleo interno, o que axuda a confirmar o seu estado sólido.

Complementariedade dos Modelos

Ambos os modelos compleméntanse para ofrecernos unha visión máis completa da estrutura da Terra: o xeoquímico axuda a entender a composición das capas e o xeofísico axuda a entender como se comportan fisicamente. Ambos tamén nos axudan a entender mellor o proceso do vulcanismo, os terremotos e o movemento das placas tectónicas.