Impacto do Quecemento Global no Clima Mediterráneo

No clima mediterráneo, os veráns son cálidos, as súas temperaturas son superiores aos 22ºC de media, e as precipitacións son escasas e de tipo treboada pola calor intensa que experimenta esta área durante a época estival. O mar Mediterráneo, ao ser un mar continental, ten as súas augas quentes durante o verán e acumula moita enerxía, o que alimenta procesos de cicloxénese que desembocan en fenómenos treboentos e de chuvias intensas no outono. A baixa presión térmica que se crea sobre o Mediterráneo, froito da intensa evaporación pola calor acumulada no verán, combinada cun embolsamento de aire frío nas capas altas, garante precipitacións violentas que provocan o desbordamento de ríos e inundacións.

Estes contrastes tan potentes entre unha acentuada aridez estival e chuvias concentradas no comezo do outono son característicos do litoral mediterráneo español. Desde a costa catalá ata a costa almeriense, o total de precipitación caída vai diminuíndo de valores moderados a escasos. No sueste español, o nivel de aridez é considerable, sendo o punto de partida dunha diagonal de desertización que avanza cara ao interior peninsular. Así pois, podemos considerar que un verán cálido e seco é algo propio da área litoral mediterránea e do interior peninsular, pero o que está a ser cada vez máis un síntoma do quecemento global é a frecuencia das ondas de calor.

Como di o artigo, as ondas de calor son cada vez máis duradeiras, máis intensas e afectan a máis territorio, o que pode converter a península nun espazo hostil nos veráns. Desta situación só quedan a salvo o norte e noroeste peninsular, bañados polo océano Atlántico e o mar Cantábrico. A estatística é contundente.

Neste século levamos batidos moitos récords: Os 10 anos máis cálidos da serie histórica son deste século.

Os científicos teñen claro que a actuación humana ao queimar combustibles fósiles está a liberar gases de efecto invernadoiro. Os 200 anos de industrialización están a crear unha capa de gases (CO2, metano…) que impiden que os raios solares que quentan a superficie da Terra e que saen rebotados dela poidan saír de novo ao espazo exterior, pois en realidade son atrapados pola capa de gases e volven á superficie, provocando un incremento de temperatura. Ese quecemento da superficie está a fusionar os xeos dos glaciares e, sobre todo, das latitudes polares, incrementando o nivel do mar co risco de inundación de zonas costeiras e ameazando a existencia de numerosas illas do Pacífico. No caso español, moitos lugares costeiros do Mediterráneo e tamén do Atlántico están a experimentar a desaparición progresiva de praias e infraestruturas portuarias. As ondas de calor e o avance do mar poden poñer en perigo moitos negocios turísticos da área mediterránea. Sabemos ademais que existen altas probabilidades de que ese desxeo poida cortar a corrente quente superficial que chega desde o golfo de México e que propicia que teñamos invernos suaves nas costas occidentais europeas. Aínda que este escenario sexa unha mera hipótese, poderiamos consideralo como unha consecuencia máis do quecemento global.

Aínda que moitos poidan poñer en dúbida o cambio climático, os científicos teñen cada vez máis evidencias de que a actividade humana é un acelerador dos cambios que estamos a experimentar, que se traducen en veráns moi cálidos e fenómenos treboentos de moita violencia con microtornados no mar.

Puntos clave: Warming Stripes

• ID Warming Stripes (gráfico de barras, variación de temperaturas, obxectivo…)
• Características do clima na área mediterránea (incidencia en veráns calorosos >22ºC e choivas torrenciais, DANAs)
• Quecemento global (aumento das Tªs medias en todo o planeta) → Actuación humana (GEI: combustión de transportes, industria, calefacción…)
• O quecemento leva ao cambio climático => emerxencia climática (fenómenos meteorolóxicos extremos: DANAs, microtornados, secas…)
• Conclusión: como combatelo (Axenda 2030, Obxectivo 55, neutralidade climática UE 2050…), actuación individual
• Como sempre, son preguntas moi abertas nas que hai espazo para falar de moitas cousas, pero as que aparecen sinaladas deben ser comentadas sempre.

Puntos clave: Imaxes e Clima de Yesa (Pirineos, Navarra)

• ID Climograma (definición e elementos básicos, Gaussen…)
• ID Ortofoto (definición)
• Características do clima mediterráneo con matiz de montaña ou afectado pola altura / clima de montaña en área mediterránea (explicar clima mediterráneo, pero a altura rebaixa as temperaturas e aumenta as precipitacións)
• Relacionar a baixada da reserva de auga coa aridez estival típica do clima mediterráneo
• Falar das distintas afectacións da seca na área mediterránea, destacando a aridez da zona SE e/ou comparar coa área oceánica (sempre hai que falar de como este fenómeno funciona en distintas áreas xeográficas)
• Quecemento global (aumento das Tªs medias en todo o planeta) → Actuación humana (GEI: combustión de transportes, industria, calefacción…)
• O quecemento leva ao cambio climático => emerxencia climática (fenómenos meteorolóxicos extremos: DANAs, microtornados, secas…)
• Conclusión: como combatelo (Axenda 2030, Obxectivo 55, neutralidade climática UE 2050…), actuación individual
• Como sempre, son preguntas moi abertas nas que hai espazo para falar de moitas cousas, pero as que aparecen sinaladas deben ser comentadas sempre.